نماز اوج بندگی
احادیث،احکام،خاطرات
نماز اوج بندگی
احادیث،احکام،خاطراتاستفتائات شبکه 3 در مدت اخیر
احکام نماز
1– اگر در نماز موبایل زنگ بزند ، آن را قطع کنیم و یا اینکه ببینیم چه کسی بوده است یا اینکه پیامک رسیده را بخواهیم چه حکمی دارد ؟
2 - آیا صرف اینکه فرد می خواهد نماز قضا بخواند می تواند آن را نشسته بخواند ؟
3 - اگر ما مثلاً در رکعت دوم نماز باشیم و فراموش کرده باشیم که در رکعت دوم هستیم و بجای سوره ی حمد تسبیحات اربعه را بخوانیم . اما در هنگامی که می خواهیم به رکوع برویم به خاطر بیاوریم که باید سوره ی حمد را می خوانده ایم . آیا می توانیم در همانجا سوره ی حمد و توحید را بخوانیم یا باید نماز را دوباره بخوانیم ؟
4 – من در هنگام خواندن نماز زیاد شک می کنم آیا نماز من صحیح است یا خیر ؟
5 – اگر پدری نماز خود را نخواند و پسر بزرگ نداشته باشد آیا به عهده ی دختر بزرگ است یا خیر؟
1– اگر در نماز موبایل زنگ بزند ، آن را قطع کنیم و یا اینکه ببینیم چه کسی بوده است یا اینکه پیامک رسیده را بخواهیم چه حکمی دارد ؟
پاسخ – این سوال دو بخش دارد . شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که در حال خواندن نماز هستید ، تلفن همراه شما زنگ بزند . با یک دست آن را قطع می کنید و نماز را ادامه می دهید . در این حد اشکالی ندارد . اما در بخش دوم که گفته شده شخص در میان نماز پیامک بخواند ، ممکن است که اگر مبالات نماز به هم نخورد و طول نکشد نماز باطل نباشد. اما سوال من این است که آیا در نماز جای این کارها است ؟ لااقل این کار کراهت دارد . چونکه ما در نماز داریم که اگر شخص برای شنیدن سخن دیگری ساکت شود که حرف او را گوش دهد ، در صورتیکه مبالات نماز به هم نخورد باطل نیست اما کراهت دارد . اگر هم مبالات به هم بخورد نماز باطل است . اگر شما در نظر خود بخواهید به دیدار یک شخصیت بزرگ و محترمی بروید آیا با تلفن همراه روشن می روید ؟ معمولاً آن را خاموش می کنید و مراقب هستید که سر و صدایی نباشد . انسان در حال سخن گفتن با خالق هستی است که هرچقدر شما او را بزرگ فرض کنید ، خداوند بزرگتر از آن است . هرچه قدر مقام را بالا فرض کنید در مقابل مقام بالای الهی هیچ است . لذا انسان قبل از نماز باید توجه به این امور داشته باشد . اگر سر و صدای تلویزیون است فرد در جایی نماز بخواند که سرو صدا نباشد . اگر افرادی با یکدیگر صحبت می کنند برای نماز به جایی برود که سروصدای آنها مزاحم نباشد . گوشی تلفن را کناری بگذارد و بعد ازنماز آن را ببیند . اما اگر مبالات نماز به هم نخورد و در نماز حرفی زده نشود ، نماز باطل نیست . ولی ما یک نماز صحیح داریم و یک نماز مقبول . بعضی از نمازها صحیح هستند اما نمره نمی گیرند و قبول نمی شوند .2 - آیا صرف اینکه فرد می خواهد نماز قضا بخواند می تواند آن را نشسته بخواند ؟
پاسخ – شخص اگر می تواند نماز را ایستاده بخواند نباید نشسته بخواند . نماز قضا نیز حکم نماز واجب و یومیه را دارد . یعنی قضای نماز های واجب یومیه حکم اصل نماز را دارد . در نماز مستحب اشکالی ندارد . اگر کسی نشسته بخواند مانعی ندارد ولی اگر ایستاده بخواند ثواب آن بیشتر است . و اگر نشسته خواند بهتر این است که دو برابر بخواند . یعنی اگر نماز دورکعتی است بهتر است دو نماز دورکعتی به همان نیت بخواند . اما در نماز واجب و قضای نماز واجب مانند نماز صبح، اگر کسی می تواند ایستاده بخواند نباید نشسته بخواند . بسیاری از فقها فرموده اند که اگر کسی الان نمی تواند ایستاده نماز بخواند و نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا را نشسته می خواند ، نماز قضای گذشته را نمی تواند نشسته بخواند. مگر اینکه امیدی نداشته باشد که دیگر بتواند ایستاده نماز بخواند . مثلاً فرد کهنسالی است و پا درد و کمر درد دارد و امیدی ندارد که بتواند در آینده نمازهای قضا را ایستاده بخواند ، در این صورت می تواند نشسته بخواند . اما فرد سالم و یا کسی که امید دارد در آینده بتواند نمازهای قضا را ایستاده بخواند ، مثلاً الان پای او شکسته است و ممکن است یک یا دو ماه دیگر خوب شود ، نمی تواند نشسته بخواند .
3 - اگر ما مثلاً در رکعت دوم نماز باشیم و فراموش کرده باشیم که در رکعت دوم هستیم و بجای سوره ی حمد تسبیحات اربعه را بخوانیم . اما در هنگامی که می خواهیم به رکوع برویم به خاطر بیاوریم که باید سوره ی حمد را می خوانده ایم . آیا می توانیم در همانجا سوره ی حمد و توحید را بخوانیم یا باید نماز را دوباره بخوانیم ؟
پاسخ – چون در رکعت دوم نماز حتماً باید حمد وسوره خوانده شود و تسبیحات اربعه کفایت نمی کند . اگر کسی عمداً تسبیحات اربعه بخواند نماز صحیح نیست . اما اگر فراموش کرده باشد و سهواً تسبیحات اربعه را بخواند ، دو فرض دارد: اگر قبل از رفتن به رکوع متوجه شد باید رها کند و حمد و سوره را از ابتدا بخواند . اما اگر به رکوع رفته باشد دیگر محل خواندن حمد و سوره گذشته است ، چون عمداً نبوده نماز را ادامه می دهد و صحیح است .
4 – من در هنگام خواندن نماز زیاد شک می کنم آیا نماز من صحیح است یا خیر ؟
پاسخ – اگر زیاد شک می کنید به شک خود اعتنا نکنید . اگر نماز را خوانده اید و بعد از آن شک می کنید که درست خوانده اید و صحیح بوده است یا خیر انشاء اله صحیح بوده ولازم نیست آن را تکرار کنید . اگر وسط نماز شک دارید که کلمه ای را صحیح خوانده اید یا نه و یا عملی را درست بجا آورده اید یا نه، باز هم اعتنا نکنید و انشاء اله نماز شما صحیح است تا این حالت شما بر طرف شود .
5 – اگر پدری نماز خود را نخواند و پسر بزرگ نداشته باشد آیا به عهده ی دختر بزرگ است یا خیر؟
پاسخ – بر عهده ی دختر بزرگ نیست . ایشان گفته اند پسر بزرگ ندارد . اگر فرد یک پسر هم دارد بر عهده ی او است . حتماً لازم نیست که پنج پسر داشته باشد و نماز و روزه ها بر عهده ی بزرگترین آنها باشد . اگر یک پسر هم دارد نماز و روزه های قضا به تفسیری که گفته شده بر عهده ی همین یک پسر است . اگر شخص فرزند پسری نداشته باشد بر عهده ی دخترها نیست. اما درصورتی که آنها نیز برای پدر بجا بیاورند کار خوبی است و می توانند این کار را انجام دهند. در همان مورد نیز که میت فرزند یا فرزندان پسری دارد ، اگر پسران دیگر که کوچک تر هستند و یا دختران همکاری کنند یا بجا بیاورند اشکالی ندارد و کار خوبی است . اما از لحاظ حکم شرعی وظیفه ی پسر بزرگ است .
6– اگر کسی عذر شرعی داشته باشد و نتواند نماز خود را بجا بیاورد آیا آن نماز، قضا یا کفاره دارد یا خیر؟
پاسخ – در مدتی که خانم ها عذر شرعی دارند نماز و روزه بر آنها واجب نیست. روزه های آن ایام قضا دارد و بعداً باید بجا بیاورند . اما نماز ها قضا و کفاره ندارد . روزه ها هم کفاره ندارند اما قضای آنها را باید تا قبل از ماه رمضان سال بعد بجا بیاورند .
7- خانم ها نماز می خوانند حالت دست آنها در سجده باید – وقتی که چگونه باشد ؟ آیا کافی است که کف دست آنها بر روی زمین باشد یا اینکه باید تا آرنج بر روی زمین باشد؟
پاسخ- خانم ها بر خلاف آقایان مستحب است که در سجده ی نماز جمع و جور باشند . آقایان زمانی که دست خود را می گذارند باید دست ها باز باشد . موقعی که خانم ها کف دست ها را می گذارند، اگر قسمت آرنج را هم روی زمین بگذارند اشکالی ندارد و نماز صحیح است .
8– آیا می توان نمازهای قضای خود را با شخص دیگری قسمت کرد تا زودتر تمام شود ؟
پاسخ – خیرنمی توان قسمت کرد . هرکس نماز قضای خود را باید خودش بخواند . حتی اگر فردی داوطلبانه هم بخواهد نماز قضای کسی را بخواند نمی تواند این کار را بکند . مثلاً یک نفر به مادر و یا مادر بزرگ خود که توانایی ندارد بگوید من بخشی از نماز های قضای شما را می خوانم، درست نیست . اما اگر آن شخص مرده باشد و از دنیا رفته باشد نماز قضای او را می توانند تقسیم کنند و چند نفری بخوانند ، این کار اشکالی ندارد .
9 – من در هنگام خواندن نماز زیاد شک می کنم آیا نماز من صحیح است یا خیر ؟
پاسخ – اگر زیاد شک می کنید به شک خود اعتنا نکنید . اگر نماز را خوانده اید و بعد از آن شک می کنید که درست خوانده اید و صحیح بوده است یا خیر انشاء اله صحیح بوده ولازم نیست آن را تکرار کنید . اگر وسط نماز شک دارید که کلمه ای را صحیح خوانده اید یا نه و یا عملی را درست بجا آورده اید یا نه، باز هم اعتنا نکنید و انشاء اله نماز شما صحیح است تا این حالت شما بر طرف شود .
10 – اگر پدری نماز خود را نخواند و پسر بزرگ نداشته باشد آیا به عهده ی دختر بزرگ است یا خیر؟
پاسخ – بر عهده ی دختر بزرگ نیست . ایشان گفته اند پسر بزرگ ندارد . اگر فرد یک پسر هم دارد بر عهده ی او است . حتماً لازم نیست که پنج پسر داشته باشد و نماز و روزه ها بر عهده ی بزرگترین آنها باشد . اگر یک پسر هم دارد نماز و روزه های قضا به تفسیری که گفته شده بر عهده ی همین یک پسر است . اگر شخص فرزند پسری نداشته باشد بر عهده ی دخترها نیست. اما درصورتی که آنها نیز برای پدر بجا بیاورند کار خوبی است و می توانند این کار را انجام دهند. در همان مورد نیز که میت فرزند یا فرزندان پسری دارد ، اگر پسران دیگر که کوچک تر هستند و یا دختران همکاری کنند یا بجا بیاورند اشکالی ندارد و کار خوبی است . اما از لحاظ حکم شرعی وظیفه ی پسر بزرگ است .
11– اگر کسی عذر شرعی داشته باشد و نتواند نماز خود را بجا بیاورد آیا آن نماز، قضا یا کفاره دارد یا خیر؟
پاسخ – در مدتی که خانم ها عذر شرعی دارند نماز و روزه بر آنها واجب نیست. روزه های آن ایام قضا دارد و بعداً باید بجا بیاورند . اما نماز ها قضا و کفاره ندارد . روزه ها هم کفاره ندارند اما قضای آنها را باید تا قبل از ماه رمضان سال بعد بجا بیاورند .
12– اگر هنگام روزه بوی غذای غلیظ به حلق برود چه حکمی دارد ؟
پاسخ – بوی غذا باطل کننده ی روزه نیست و به حلق هم برسد اشکالی ندارد . البته غبار غلیظ حکم جداگانه ای دارد.
13- آیا در رکعت اول نماز نافله ی شب باید حتماً سوره ی فاتحه خوانده شود یا هر سوره ای را که بخواهیم می توانیم بخوانیم ؟ در خصوص نافله ی صبح نیز برخی از افراد می گویند که باید سوره ی اعلی خوانده شود ، اما در مفاتیح الجنان نوشته شده که سوره ی قل یا ایها الکافرون را باید بخوانیم. لطفا ً در این خصوص توضیح دهید.
پاسخ – چون نماز شب جزو نمازهای مستحب است اگر سوره هم خوانده نشود اشکالی ندارد. یعنی حمد تنها هم کافی است، اما اگر سوره خوانده شود بهتر است . در نماز شب بعد از حمد هر سوره ای که خوانده شود از جمله سوه ی توحید اشکالی ندارد . غیر از سوره های سجده دار که حکم آنها جدا است. اما بهتر است که سوره هایی که وارد شده مانند سوره ی اعلی یا کافرون خوانده شود . ضمناً در کتاب ها ی مفصل ذکر شده که در هر رکعتی چه سوره ای خوانده شود تا شخص ثواب بیشتری ببرد . بنابراین سه مرحله ذکر شد: اولاً اگر در نماز شب حمد بدون سوره خوانده شود اشکالی ندارد . دوماً در نماز شب می توان بعد از حمد هر سوره ی دلخواهی را خواند. سوماً نماز شب با آن سوره های مفصلی که وارد شده خوانده شود، که این مورد سوم از همه بهتر است . در هرصورت هر سه مورد صحیح است .
14 – ما یک زمینی در استان گیلان داریم و هرسال برای مسافرت به آنجا می رویم . مسافرت های ما معمولاً کمتر از ده روز است . یعنی در سال دو یا سه بار به آنجا می رویم ولی هر بار بیشتر از دو یا سه روز طول نمی کشد. می خواستم بدانم با توجه به اینکه آن زمین متعلق به ما است و یک خانه ای نیز درآن ساخته ایم آیا ما باید نماز خود را شکسته بخوانیم یا خیر؟
پاسخ – داشتن زمین در جایی تأثیری در مسئله ندارد . اولاً آنجا وطن شما نیست . دوماً برای کار به آنجا مسافرت نمی کنید و بخشی از سال را نیز در آنجا سکونت ندارید . یعنی گهگاهی برای تفریح و یا بازدید می روید . در نتیجه به فتوای مراجع تقلید مواقعی که کمتر از ده روز اقامت دارید نماز شما شکسته است و روزه نیز صحیح نیست .
15 – آیا ما تسبیحات اربعه را باید در نماز قضای خود یک بار بگوییم ؟
پاسخ – فتوای مشهور فقها و مراجع معظم تقلید این است که در رکعت سوم و چهارم نماز خواندن یک بار تسبیحات اربعه هم کافی است اما احتیاط مستحب آن است که سه بارخوانده شود . لذا در نماز قضا اگر شما یک بار هم تسبیحات اربعه را خواندید اشکالی ندارد .
16 – شوهر من فوت کرده و گاهی در نماز ها کاهلی می کرده است آیا الان من وظیفه ای دارم یا خیر؟
پاسخ – قضای نماز های همسر بر خانم واجب نیست . همچنان که اگر خانم از دنیا رفت ، نماز و روزه های قضای او بر شوهر او واجب نیست . وظیفه ی فرد این بوده که بجا بیاورد و اگر هم نتوانست وظیفه داشته که وصیت کند . اما خوب است که برای او بجا بیاورند .بنابراین اگر شوهر از دنیا رفته و در نماز کاهلی داشته است ، یعنی گاهی نماز نخوانده و یا نماز باطلی خوانده ، اگر فرزند پسر دارد به پسر او، اگر هم چند پسر دارد بر پسر بزرگ او واجب است و بر دیگران واجب نیست . بنابراین بر شما واجب نیست ولی به هرحال شوهراست و از دنیا رفته ، مخصوصاً اگر هم اموالی دارد به ورثه می رسد . اگر وارث صغیر ندارد و یا اگر هم دارد آنها که کبیر هست.
17 – آیا نماز میت بر خانم ها واجب است ؟
پاسخ – گفته نشده که نماز میت فقط بر مردان واجب است . اگر مردی بر میت نماز خواند از دیگران ساقط است یا اگر خانمی بر میت نماز خواند از دیگران ساقط است . اگر یک میتی بود که هیچ کس نبود یک خانمی هم اطلاع دارد و می تواند بر این میت نماز بخواند، آن خانم باید بخواند .
18– مدتی است که هنگام نمازخواندن حواسم پرت می شود و نمی فهمم که چه می گویم تا نمازم تمام می شود . باید چکار بکنم ؟
پاسخ – بعضی ها می گویند که ما در نماز کلاً حواسمان نیست یا در بخشی از نماز حواسمان نیست و حواس مان به جای دیگری می رود. انسان باید ببیند که عوامل حواس پرتی برای شخص چیست . آیا جای خاصی نماز می خواند یا موقعیت خاصی دارد یا مکانی هست که موجب حواس پرتی می شود . مثلا کنار تلویزیون نمازمی خواند و حواسش پرت می شود یا اینکه خانه شلوغ است . پس انسان از این عوامل دور بشود یعنی جایی نماز بخواند که بتواند با حواس جمع نماز بخواند . اینکه گفته اند جزو مستحبات خانه ،داشتن نماز خانه است یعنی یک جای ویژه ی نماز ، شاید بخاطر این است که انسان بتواند با توجه بیشتر نماز بخواند . دیگر اینکه در خود نماز برنامه ای طراحی شده که جز مستحبات و آداب نماز است که اگر انسان آنها را رعایت بکند حواسش بیشتر جمع خواهد شد . اینکه گفته اند : جایی که روبروی تان در باز است نماز نخوانید و کراهت دارد البته نماز باطل نیست . یک اینکه جایی که محل عبور است کراهت دارد که نماز بخوانید . جایی که روبروی تان تصویر یا عکسی باشد حتی تصاویری که موجب حواس پرتی می شود اگر چه تصویر انسان یا حیوان کراهت دارد . اگر عکس گل و گیاه باشد و توجه فرد را به خودش جلب کند کراهت دارد . پس بهتر است جایی بایستد که این تصاویر نباشد . دیگر این که شما در حال قیام به محل سجده نگاه کنید . معمولا نگاه به یک نقطه موجب تمرکز حواس است . در هنگام رکوع بین القدم روی زمین را نگاه بکنید و در هنگام تشهد بر دامن خود نگاه کنید . حتی گرداندن چشم کراهت دارد ولی نماز را باطل نمی کند . بازی کردن با انگشتان یا لباس موجب باطل شدن نماز نمی شود ولی کراهت دارد .بهتر از همه اینها توجه به معانی نماز است . مثلا وقتی می گوییم : ایاک نعبدو و ایاک نستعین و ... معانی نماز را از بَر داشته باشیم و ببینیم که چه می خوانیم و بفهمیم . ممکن است که شما بگویید اینکارها برای ما امکان پذیر نیست . چرا امکان پذیر است اگر آن را کم کم شروع کنید . اول اینکه در قنوت توجه داشته باشید زیرا از خدا حاجت می خواهیم و توجه داشته باشیم که از خدا چه چیزی می خواهیم . بعد در مورد سجده حواس مان را جمع کنیم زیرا سجده نزدیکترین حالت نزدیکی انسان به خدا است و توجه بیشتر است و بعد اجزای دیگر نماز را با توجه بخواند تا کم کم تمام نماز را با توجه بخوانند .
19– نماز خواندن بدون چادر چه حکمی دارد ؟ و نمازهایی که تابحال بدون چادر خوانده ایم درست است یا خیر ؟
پاسخ – خانم ها بادیبا حجاب نماز بخوانند ولی حجاب ها تفاوت دارد . خانم باید در حال نماز تمام بدنش پوشیده باشد ، اگر صورت ، دستها و پاها تا مچ باز باشد و نامحرمی هم نباشد اشکالی ندارد . بسیاری از فقها می گویند که اگر نامحرم باشد باید پاها را هم بپوشانند اما نفرموده اند که حتما باید چادر باشد البته چادر حجاب برتر است . اگر خانمی با لباس گشادی که کامل باشد و بدون چادرنماز بخواند نمازش صحیح است . اگر لباسی که فرد پوشیده شرایط لباس نمازگزار را دارد و حجاب نماز را هم دارد این اشکالی ندارد اما اگر با چادر نماز خوانده بشود بهتر است .معمولا خانواده های نمازخوان و متدین چادر مخصوص نماز دارند که سفید است که رنگ سفید هم توصیه شده است .
20 – اصالت من شیرازی هستم . و خانه ی پدرم در شیراز است . ولی خودم ساکن بوشهر هستم . حکم نماز و روزه ی من در بوشهر چیست ؟
پاسخ – اگر شما در بوشهر تصمیم دارید که همیشه زندگی کنید و آنجا وطن شما باشد ، به فتوای همه فقها و مراجع تقلید نماز شما تمام و روزه ی شما هم صحیح است . ممکن است که شما از بوشهر بیرون بروید و نخواهید ده روز هم بمانید اشکالی ندارد زیرا وطن شماست . اگر شما بوشهر را بعنوان وطن انتخاب نکردید ولی هر بار که آنجا می روید ده روز را می مانید یا بیشتر ازده روز می مانید ، باصطلاح این را می گویند که قصد ده روز ماندن دارد مثل شهرهای دیگری که می روید و نماز شما کامل است . اگر قصد ماندن همیشگی را ندارید و گاهی اوقات ممکن است که به بوشهر بروید ولی ده روز را نمانید ، در اینجا بعضی از فقهاء می فرمایند که اگر تصمیم دارد که چند سالی در آنجا سکونت داشته باشد حکم وطن دارد اما بسیاری از فقهای دیگر هم می گویند که تصمیم ماندن همیشگی لازم است . تصمیم ماندن همیشگی یا قصد وطن به این معناست که می گوید ما اینجا زندگی می کنیم و اگر چند س پالی هم در جای دیگر رفتیم باز به اینجا بر می گردیم زیرا خانه و زندگی ما اینجاست. بنابراین اگر این تصمیم را داشته باشید نماز کامل است و اگر این تصمیم را نداشته باشید هر باز که می آیید و می خواهید ده روز بمانید نماز کامل است یا باید ببینید که فتوای مرجع شما در خصوص ماندن چند سال در آنجا چیست . اگر می فرمایند که حکم وطن دارد نماز کامل است و اگر می فرمایند که حکم وطن ندارد باید نماز را با قصد ده روز کامل بخوانید.
21– پای من را از زانو به پایین کچ گرفته اند . می خواهم کیفیت نماز نشسته را بدانم . راهنمایی بفرمایید.
پاسخ – اگر بتوانید ایستاده و با تکیه بر عصا نماز بخوانید و ادامه اش را بنشینید باید این جوری نماز بخوانید . اما اگرسخت است و ضرر دارد شما تکلیفی ندارید. شما هر جور که راحت هستید و می توانید پایتان را بگذارید می توانید نماز بخوانید. اگر انسان بتواند مثل حالت تشهد بنشیند ولی اگر شما نتوانستید هر جوری می توانید بنشینید ولی باید روبه قبله بنشینید و نماز بخوانید . نشسته تکبیرالاحرام را می گویید و حمد و سوره را می خوانید و برای رکوع نشسته خم می شوید که پیشانی مقابل زانوها برسد و اگر بتوانید پا را کج کنید حتی اگر سر انگشتان روی زمین قرار نگرفت ، سجده را بجا بیاورید ولی اگر مشکل است میزی را بگذارید و مهر را روی آن بگذارید و سجده را بجا بیاورید. دستها را باید روی همان میز بگذارید . هر مقدار از اعضای سجده که می توانید روی زمین بگذارید را بعلاوه پیشانی ، باید روی زمین بگذارید .
22– آیا بچه ای که بالغ نشده و فوت کرده، نماز و روزه ای بر عهده ی او می باشد یا خیر؟ و اگر نمازی برای او بخوانیم یا روزه ای بجا بیاوریم آیا ثواب آن به او می رسد یا خیر؟
پاسخ – اگر کودکی بالغ نشده باشد تکلیفی ندارد . کودک نا بالغی که تکلیف ندارد اگر قبل از بلوغ از دنیا برود دیگران نسبت به نمازو روزه های او وظیفه و تکلیفی ندارند . یعنی لازم نیست برای او نمازی بخوانند یا روزه ای بجا بیاورند . اما اگر نمازی را خواندند و ثواب آن را به او اهدا کردند ، مثلاً نماز مستحب خواندند . یا اینکه به زیارت رفته و نماز زیارت خواندند و ثواب آن را به او اهدا کردند . یا عمره ای بجا آورده و کار خیر دیگری را انجام دادند . قرآن خواندند و ثواب آن را به او اهدا کردند، به آن کودک می رسد و فایده هم دارد .
23– اگر در حین خواندن نماز به اشتباه به جای تسبیحات اربعه سوره ی حمد را بخوانیم و در وسط آن متوجه اشتباه خود شویم آیا باید به خواندن سوره ی حمد ادامه دهیم و یا نماز خود را به هم زده و دوباره تسبیحات اربعه را بخوانیم ؟
پاسخ – در نمازهای سه رکعتی و چهار رکعتی در رکعت سوم و چهارم نماز ، نماز گزار می تواند سوره ی حمد را به تنهایی بخواند بدون سوره ی دیگرو یا تسبیحات اربعه را بخواند . بنابراین اگر با تصمیم قبلی هم حمد را بخواند اشکالی ندارد . ما ملزم نیستیم که حتماً تسبیحات اربعه را بخوانیم . ولی اگر تصمیم داشت که تسبیحات اربعه را بخواند و به اشتباه حمد را شروع کرد و در وسط آن متوجه اشتباه خود شد گفته اند که باید سوره ی حمدی را که در حال خواندن است رها کند و از ابتدا یا تسبیحات اربعه را شروع کند و یا حمد را از ابتدا شروع کند و به تنهایی بخواند. ولی اگر متوجه نشد ، همیشه عادت داشت که در رکعت سوم و چهارم نماز تسبیحات اربعه می خواند به اشتباه شروع به خواندن حمد کرد . بعد از خواندن حمد در رکوع و یا بعد از رکوع متوجه شد که اشتباه خوانده است این نماز اشکالی ندارد چون سهواً بوده و واجبی هم عمداً ترک نشده است ، بنابراین نماز اشکالی ندارد . اینجا هم سجده ی سهو ندارد .
24– آیا اشکال دارد که در نماز ایاک نعبدوا را چند بار تکرار کرد ؟
پاسخ – تکرار در ذکرهای نماز مانعی ندارد . اما در حمد اگر کلمه ای را درست تکرار نکردید و دوباره آنرا تکرار کنید اشکالی ندارد ولی اگر تمایل دارید که این جمله را یکبار دیگر تکرار بکنید مانعی ندارد زیرا کلمات قرآن است ولی آن را زیاد تکرار نکنید که نمازگزار را از حال نماز خارج بکند . پس یکی دو بار تکرار کردن ایرادی ندارد .
25– آیا بلافاصله بعد از اذان می توان نماز خواند ؟
پاسخ – کسی در منزل است و می شنود که اذان از رادیو پخش می شود ولی هنوز تمام نشده است و تازه اذان شروع شده است . اگر اذان به وقت گفته بشود شما می توانید همان موقع نمازتان را بخوانید زیرا شما وارد وقت نماز شده اید یعنی وقتی مغرب اذان گفته می شود شما وارد وقت نماز مغرب شده اید و لازم نیست که شما صبر کنید تا نماز تمام بشود . اگر کسی بخواهد مطمئن بشود صبر می کند و آخر اذان نمازش را می خواند ولی اگر اذان به وقت گفته می شود که معمولا از رادیو و تلویزیون بطور منظم پخش می شود معنایش این است که شما وارد وقت نماز شده اید و می توانید نمازتان را بخوانید .
26– هنگام نماز خواندن ، آقایان چه مقدار از بدنشان باید پوشیده باشد ؟
پاسخ – پوشش هنگام نماز با جاهای دیگر متفاوت است . وقتی آقایان می خواهند جایی بروند که نامحرم هست باید پوششان متعارف باشد . اگر آستین کوتاه پوشیدند یا جوراب نپوشیدند یا دگمه ی پیراهن شان باز بود اشکالی ندارد . اما این طور نیست که مقدار زیادی از بدن را در مقابل زن نامحرم باز بگذارند . این برای رفتن در اجتماع است . حالا فرض کنید آقایی می خواهد در منزل نماز بخواند و نامحرمی هم در آنجا نیست ،دیگر لازم نیست که پوشش به اندازه ی بیرون رفتن از خانه باشد. اگر از ناف تا زانو پوشیده باشد به همین اندازه کافی است و نمازش هم درست است .
27– اگر در نماز شب بجای استغفار برای چهل مومن ، فقط استغفار برای مومنین بکنیم ، آیا این نماز درست است ؟
پاسخ – نماز شب نماز مورد تاکیدی است . نماز شب یازده رکعت است . چهار تا دو رکعتی به نیت نماز شب و دو رکعت به نیت نماز شفع و یک رکعت به نیت نماز وتر است . پنج رکعت آن مثل نماز صبح است و یک رکعت هم با حمد وسوره و رکوع و سجده و تشهد تمام می شود . اگر قنوت هم بگیریم خوب است ولی اگر کسی قنوت هم نگیرد مانعی ندارد . حالا اگر قنوت گرفت که مستحب است چهل مومن را دعا کنید و نام ببریم از کسانی که حقی به گردن ما دارند ومی توانند مرده یا زنده باشند . می توانید در قنوت یک صلوات بفرستید یا فقط استغفار برای مومنین بکنید . می توانید قنوت هم نگیرید و فقط یازده رکعت را بخوانید .
28– من وضو برای نماز صبح می گیرم . اگر این وضو بماند ، آیا می توان با آن نماز ظهر را بخوانم ؟
پاسخ – بله می توان نماز ظهر را خواند . اگر شما وضو دارید نیازی به تجدید وضو ندارید . اگر شما اول صبح وصو گرفتید و تا آخر شب وضوی شما باقی ماند می توانید تمام نمازها را با آن وضو بخوانید مگر اینکه وضو باطل بشود و حتی اگر شک هم کردید می توانید باز هم نماز بخوانید .
107 – در نماز تسبیحات اربعه را چند بار باید بگوییم ؟
پاسخ – فتوای مشهور فقهاء این است که در رکعت سوم و چهارم نماز خواندن یک بار تسبیحات اربعه کافی است ولی بهتر است که سه بار خوانده بشود .
109 – برای گفتن اذان و اقامه حتما باید سر نماز و روی سجاده بایستیم یا اینکه در حالی که جانماز را پهن می کنیم می توانیم اذان و اقامه بگوییم ؟
پاسخ – اذان و اقامه مستحب است ولی ثواب بسیار زیادی دارد . خواندن اذان و اقامه در حال حرکت اشکالی ندارد . اما مستحب است که انسان در حال ایستاده ، رو به قبله و با طهارت اذان و اقامه را بگوید البته در اقامه بیشتر به این نکات تاکید شده است . در حال پهن کردن جانماز و رفتن به سر نماز گفتن اذان و اقامه اشکالی ندارد ولی اگر نکات بالا که گفته شد مراعات بشود ، ثواب بیشتری می برد .
110 – اگر من در خواندن سوره اشتباه بکنم و بعدا بفهمم نماز من چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر شما قبل از رکوع متوجه اشتباه شدید باید اشتباه را برطرف کنید یعنی به این معنی که از هر کجای سوره که اشتباه بوده مجددا بخوانید . اما اگر وارد رکوع شده باشید یا از رکوع گذشته باشید یا بعد از نماز متوجه اشتباه خودتان شده باشید چون سوره واجب است ولی رکن نیست و چون عمدی نبوده ، نماز باطل نخواهد بود .
112 – اگر کسی هنگام خواندن سوره ی حمد خمیازه بکشد نمازش چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر صورت نماز بهم نخورد و از خمیازه کشیدن عمدا کلمه ای حاصل نشود اشکالی ندارد ولی اگر از روی اختیار باشد کراهت دارد .
114 – آیا ما می توانیم نماز قضا را در موقع اذان بخوانیم ؟
پاسخ – اولا انسان باید سعی کند که نمازش قضا نشود ولی اگر قضا شد دیگر وقت ندارد مثل نمازهای یومیه که وقت مشخص دارد نیست . دیگر این طور نیست که مثلا نماز قضای صبح حتما صبح خوانده بشود یا نماز ظهر و عصر حتما بعد از اذان ظهر خوانده بشود . لذا در صبح می شود نماز قضای ظهر را خواند . در خواندن نماز قضا مسامحه نشود و باید سریع آنرا بخواند . بعضی از فقهاء احتیاط کرده اند که پیش از آنکه نماز بعدی را بخواند قضای نمازش را بخواند . مثلا می خواهد نماز ظهر بخواند ، قضای نماز صبح را قبل از نماز ظهر بخواند . اما حالا اگر همان موقع قبل از نماز بعدی آنرا بجا نیاورد باید بعدا آنرا بجا بیاورد و وقت مشخصی ندارد .
117 – اگر کسی نماز صبحش قضا بشود ، آیا نمازهای ظهر و شب او قابل قبول است ؟
پاسخ – ما یک نماز صحیح و یک نماز مقبول داریم . اگر نمازهای بعدی با شرایط باشد صحیح است و اگر شرایط قبولی را هم داشته باشد قبول است . ممکن است بعضی از گناهان مثل ترک نماز مانع قبولی نماز بشود ولی این نباید مانع از آن بشود که نماز بخوانیم . نماز باید بطور صحیح خوانده بشود و باید قبولی نماز را هم رعایت کنیم . اگر کسی عمدا نمازش قضا شد یا با عذز نمازش قضا شد مثلا خواب ماند و نمازش قضا شد ، نسبت به نمازهای بعدی تکلیف دارد و باید نمازهای بعدی را بخواند . نماز قضا شده را هم زودتر بجا بیاورد .
119 – برادر من فوت کرده است ولی وصیت نکرده که برای من نماز قضا بخوانید . آیا من می توانم برای او نماز قضا بخوانم ؟
پاسخ – بله شما می توانید برای او نماز قضا بخوانید یا می توانید به دیگران بسپارید که برایشان نماز قضا بخوانند . چون ایشان وصیت نکرده و شما هم اطلاعی از نمازهای قضای او ندارید چیزی بعنوان وظیفه و تکلیف بر عهده ی شما نیست .
124 – اگر هنگام نماز خواندن بدون اینکه رویمان را از قبله برگردانیم با چشم به اطراف نگاه کنیم نمازمان باطل است؟
پاسخ – نماز باطل نیست ولی این کار کراهت دارد . وقتی انسان به نماز ایستاده است خوب نیست که زیر چشمی به اطراف نگاه کند . مثلا شما دارید با یک شخصیت بزرگی حرف می زنید یا او با شما حرف می زند ، خوب نیست که شما اطراف را زیر چشمی نگاه کنید در نماز هم این کار خوب نیست ولی نماز باطل نیست . سعی کنید که زیر چشمی به اطراف نگاه نکنید.
125 – لطفا سجده ی سهو در نماز را توضیح بدهید .
پاسخ – سجده ی سهو برای برخی امور سهویی در نماز است . مثل اینکه طرف اشتباه کرده تشهد یا سجده ی بیجا انجام داده است یا حرف بیجایی زده است . وقتی سجده ی سهو واجب شد ، بعد از سلام دادن نماز بدون اینکه روی از قبله برگرداند یا حرفی بزند و صورت نماز را بهم بزند به سجده می رود و می گوید : بسم الله و بالله السلام علیک ایهاالنبی و رحمة الله و برکاته یا بسم الله و بالله اللهم صل علی محمد و آل محمد ، از سجده سر برمی دارد و یک سجده ی دیگر می رود و می نشیند و تشهد می خواند و سلام آخر را یعنی السلام علیکم و رحمة الله و برکاته می دهد.
126 – حکم نماز و روزه ی فردی که عقب مانده ی ذهنی بوده است چیست؟
پاسخ – اگر عقب ماندگی به حدی بوده است که تشخیص نمی داده که باید نماز بخواند و نماز نخوانده است یا اهل تشخیص روزه نبوده است ، نمازهای این فرد قضا ندارد . اما اگر تشخیص می داده و کوتاهی کرده است ، نمازها قضا دارد و اگر روزه را تشخیص نمی داده و نمی توانسته بگیرد روزها هم قضا ندارد .
128 – کار من بصورتی است که هر روز در شهرهای مختلفی هستم و ممکن است که ده روز هم در تهران باشم . تکلیف نماز من چیست؟
پاسخ – اگر شما سفرهای شغلی زیادی دارید و معمولا کمتر از ده روز یک مسافرت دارید و در سفر هستید، به فتوای اکثر مراجع تقلید نماز شما در این سفرهای کاری تمام است و روزه تان هم صحیح است . البته در این نظر تفاوت فتوا هم هست . شما با دفتر مرجع تقلید خودتان تماس بگیرید تا حکم شرعی شما دقیقا مشخص بشود .
130 – پدرم نماز نمی خواند . آیا می شود فرزندان به جای او نماز بخوانند ؟
پاسخ – تا وقتی پدر شما زنده باشد نمی توان به جای او نماز خواند حتی اگر خودش نماز نخواند . وقتی که پدر شما از دنیا رفت پسر بزرگ باید نمازهای قضایش را بجا بیاورد و اگر تنها یک فرزند پسر داشت او باید نمازهای قضای پدر را بجا بیاورد . ممکن است که دیگران هم بگویند که ما نمازهای قضای او را بجا می آوریم ، این اشکالی ندارد ولی وظیفه ی پسر بزرگ است که آنرا بجا بیاورد. حتی تا وقتی ایشان زنده هستند نمی توان روزه بجایش گرفت و نماز قضا بجای ایشان خواند .
