نماز جمعه یکی از مهمترین نهادهای تاریخ انقلاب اسلامی

بصورت مفید و مختصر درباره اهمیت دینی و جایگاه اجتماعی نماز جمعه صحبت کنید. چرا در اسلام اینقدر به نماز جمعه اهمیت داده می شود؟

نماز جمعه پایگاهی است برای وحدت و اطلاع رسانی درست و صحیح و منصفانه. شرط انصاف هم نگاه عادلانه است. بنابراین اگر این اصول در نماز جمعه رعایت نشود این همه وقت و سرمایه که برای برپایی ان هزینه می شود بی نتیجه خواهد و بود نتیجه عکس خواهد داشت.

تاریخچه مختصری از برگزاری نمازجمعه در دوران معاصر بفرمایید. پیش از انقلاب اسلامی در ایران نماز جمعه به چه نحوی برگزار می شد؟

نماز جمعه قبل از انقلاب توسط برخی از روحانیون در نقاط مختلف برگزار می شد. در تهران هم آیت الله طالقانی و حجت السلام طباطبایی نماز جمعه را برپا می داشتند که بارها هم دستگیر شدند. در شهرهایی مثل اصفهان و تبریز هم نماز جمعه برگزار می شد.

از نظر سیاسی نماز جمعه در نظام جمهوری اسلامی چه جایگاهی دارد؟

در نماز جمعه باید منافع جمعی در نظر گرفته شود. از آنجا که این مراسم فراملی است و ابعاد آن منظر جهانی می گیرد و حسیاست های زیادی بر آنچه از تریبون نماز جمعه منعکس می شود وجود دارد نباید در آن فرافکنی صورت گیرد و یا از جناح و گروه خاصی حمایت شود که صرفا دیدگاهی خاص را یدک می کشد. 

آن روزها

مروری بر مبارزات و فعالیت‌های انقلابی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پنج ماه منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷

روز آخر با فرارسیدن وقت نماز مغرب، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اقدام به برگزاری نماز جماعت می‌کنند. جمعی از کارگران مسلمان نیز به ایشان اقتدا می‌کنند. «نماز و تقید به اسلام» جبهه‌ی جدیدی بین کارگران و کمونیست‌ها به‌وجود می‌آورد که در نهایت به اخراج کمونیست‌ها توسط کارگران از کارخانه می‌انجامد. «وقتی نماز ایشان شروع شد، کارگرهای مسلمان آمدند و پشت‌سر آقا نماز خواندند اما طرفداران کمونیست‌ها نیامدند که نماز بخوانند. این دو موج با هم دعوا کردند. همین دعوای آن‌ها با کارگرهای نمازخوان و اقامه‌ی نماز جماعت به امامت آیت‌الله خامنه‌ای موجب شد که جمع آن‌ها به‌هم بخورد. بعد از نماز، تقریباً دو صف تشکیل شد؛ یکی صف کارگران مسلمان و دیگری صف کمونیست‌ها. همین موضوع باعث ایجاد درگیری در آن‌جا شد. کمونیست‌ها نتوانستند قضیه را جمع کنند و نیروهای دیگرشان هم که می‌آمدند دیگر نمی‌توانستند با آن‌ها همدل شوند. کارگران مسلمان هم که متوجه حقایق شدند با آن‌ها برخورد کردند و تقریباً توطئه‌ی کمونیست‌ها در آستانه‌ی ۲۲ بهمن در هم شکست.

 سال ۱۳۵۶ مبارزات مردم علیه رژیم شاه آهنگ تندتری گرفته بود، اما شهادت حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حاج‌آقا مصطفی خمینی در مهرماه همان سال شتاب بیشتری به مبارزات بخشید. فرزند رهبر نهضت در تبعید شهید شده بود و برگزاری مراسم مختلف به مناسبت شهادت حاج‌آقا مصطفی از طرف علمای شهرها و مردم هوادار حضرت امام رحمه‌الله موج جدید و عظیمی را ایجاد کرده بود. رژیم شاه در عکس‌العمل به تجلیل مردم و حوزه‌های علمیه از فرزند امام رحمه‌الله، جمعی از روحانیون بلاد را دستگیر و عده‌ای را تبعید کرد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای نیز در ۲۳ آذرماه در خانه‌شان دستگیر و به ایرانشهر تبعید شدند. پس از نقش پررنگ روحانیون در کمک‌رسانی به مردم در سیل ایرانشهر، ساواک تصمیم گرفت محل تبعید تعدادی از آنها را تغییر دهد و آیت‌الله خامنه‌ای به جیرفت منتقل شدند. دوران ۲۸۵ روزه‌ی تبعید در یکم مهرماه ۵۷ به پایان رسید. طی این مدت خبرهای خوب و بدی از شهرهای مختلف به آیت‌الله خامنه‌ای می‌رسید. از انتشار مقاله‌ی توهین آمیز به حضرت امام رحمه‌الله و قیام مردم قم در ۱۹ دی و چهلم‌های سلسله‌ای پس از آن تا تعطیلی بازارها در اعتراض به سرکوب تجمعات مردم توسط رژیم شاه. آخرین خبر همان روز یکم مهر می‌رسد: «خانه‌ی امام‌ خمینی در نجف توسط رژیم صدام محاصره شده است»؛ مردم و کسبه‌ی بازار در اعتراض به این اقدام رژیم صدام، همه‌ی مغازه‌ها و بازارها را تعطیل کردند. آیت‌الله خامنه‌ای نیز پس از توقفی چند روزه در کرمان، یزد و تهران راهی مشهد شدند.